Efekt nocebo to naukowy termin określający szkody wywołane negatywnymi słowami. Nocebo w języku łacińskim oznacza – “będę szkodzić”. Jest on konsekwencją negatywnych oczekiwań i przekonań. Tak jak pozytywne oczekiwania mogą prowadzić do pozytywnych rezultatów, tak negatywne oczekiwania mogą przynieść rezultaty negatywne. Efekt nocebo jest również odwrotnością placebo – jak przekonanie o pozytywnym działaniu specyfiku może pomóc, tak negatywne nastawienie (czy uleganie negatywnej sugestii) może zwiększać czy powodować objawy chorobowe.
Dowiedziono tego w badaniu bólu doznawanego przez dzieci podczas podawania zastrzyków. W ramach tego eksperymentu poproszono lekarzy, by mówili do młodych pacjentów “to będzie boleć” albo “to może troszeczkę zaboleć”. Trzecia grupa lekarzy natomiast podawała zastrzyki dzieciom, kiedy matki odwracały ich uwagę. Badania te wykazały, że istnieje większe prawdopodobieństwo, że dzieci będą płakać, jeśli lekarz mówi, że ukłucie zaboli, ponieważ spodziewają się bólu. Natomiast kiedy matka rozpraszała dziecko, nie oczekiwało ono bólu i nie odczuwało go z byt mocno. W taki sposób oczekiwanie negatywnego rezultatu aktywuje w mózgu rejony powiązane z uczuwaniem bólu. Negatywne słowa zwiększają również niepokój i podnoszą poziom stresu, a to możne mieć negatywny wpływ na zdrowie.
Niestety większość z nas zbyt często myśli negatywnie, gdyż świat czasem bywa okrutny ale dodatkowo negatywne myśli i oczekiwania mogą każdą sytuację pogorszyć. Na szczęście takie negatywne myśli można zmienić. Badacze wyróżnili trzy główne kategorie takich negatywnych myśli:
1. Myśli związane z poczuciem niższości
2. Myśli związane z miłością i akceptacją
3. Myśli związane z pragnieniem kontroli
Każdą z tych myśli można zmienić, wiedząc skąd wynika i co się za nią kryje. I tak poczucie niższości bierze się stąd, że społeczeństwo każe nam się wyróżniać (być lepszymi od innych) a to prowadzi do ciągłego porównywania się i poczucia niższości, bo zawsze znajdzie się ktoś od nas “lepszy” ale także “gorszy”. Z kolei negatywne myśli dotyczące miłości, biorą się z ogólnie przyjętej normy, że życie bez “drugiej połówki” nie jest nic warte, ale czy tak jest w rzeczywistości? Takie myślenie rodzi się z wyuczonych przekonań ale podejmując pewien wysiłek możemy się ich oduczyć.
Oto trzy sposoby jak zastąpić negatywne myśli pozytywnymi :
1. Napisz negatywną myśl na kartce, zgnieć kartkę i wyrzuć ją do kosza. Możesz sobie w trakcie tej czynności wyobrażać sobie, że negatywne myśli oddalają się od ciebie i znikają jak ta kartka w koszu.
2. Napisz do siebie list pełen empatii, w którym to okażesz sobie zrozumienie i będziesz dla siebie miły. Wybierz taki aspekt życia, którego nie lubisz i który często krytykujesz. Może to być twój wygląd, praca, związek lub każdy inny. Pozwól by te słowa zapadły w ciebie. Postaraj się poczuć współczucie i akceptację. Następnie czytaj ten list za każdym razem gdy poczujesz się źle z powodu jakiejś sytuacji. Zaakceptowanie siebie to najważniejszy krok do pozytywnej zmiany.
3. Wyluzuj i odpuść sobie rzeczy które sprawiają Ci ból. Zapomnij o wszystkim, czego nauczono Cię o życiu i o tym, kim jesteś lub powinieneś być, a od razu dostrzeżesz swoją wyjątkowość. Podążaj za marzeniami, bez względu na to, co myślą inni. Takie myślenie jest drogą do wewnętrznej wolności, a rzeczy nie są tak istotne za jakie je uważasz. Nie traktuj zbyt poważnie świata a od razu poczujesz się zdecydowanie lepiej.